Józef Mieczysław Pfeiffer

 

(1888-1969) – przedsiębiorca przemysłu garbarskiego, społecznik.

 

Urodził się w Warszawie 16 lutego 1888 r. Był synem znanego przemysłowca branży garbarskiej i społecznika Stanisława Leopolda (1856-1929) i Marii Emilii z d. Temler (1862-1956). Ukończył Szkołę Handlową Edwarda Rontalera. Edukację kontynuował w wiedeńskim Instytucie Naukowo-Doświadczalnym Przemysłu Garbarskiego profesora Wilhelma Eitnera. Praktykował, a następnie pracował w rodzinnej garbarni „Bracia Pfeiffer” przy ul. Smoczej 43, gdzie przeszedł wszystkie szczeble kariery od praktykanta i czeladnika, aż po dyrektora technicznego. Zasiadał w zarządzie spółki „Bracia Pfeiffer”, pełnił także funkcje zarządcze w przedsiębiorstwach powiązanych rodzinnie: w spółce księgarskiej „Gebethner i Wolff” oraz w Towarzystwie Akcyjnym Fabryki Garbarskiej „Temler i Szwede”. Udzielał się społecznie, m.in.: podczas I wojny światowej, jako przedstawiciel Komitetu Obywatelskiego współorganizował Komisję Rozdziału Mąki i Chleba, której został wiceprzewodniczącym. Był też prezesem Polskiego Związku Przemysłowców Garbarzy oraz prezesem Towarzystwa Kredytowego Przemysłu Polskiego.We wrześniu 1939 r. zgłosił się na ochotnika do Komendy Głównej Straży Obywatelskiej. Wraz z otrzymaniem nominacji na komendanta Straży Obywatelskiej V Okręgu Warszawa-Północ, przejął de facto obowiązki komisarza V Komisariatu Policji, ewakuowanego z władzami Warszawy. Zasłużył się dla miasta i jego mieszkańców utrzymując porządek oraz organizując pomoc dla ludności podległej mu dzielnicy w trudnym dla Warszawy okresie oblężenia. Podczas okupacji współpracował z Armią Krajową. Za swą działalność w tym okresie otrzymał Krzyż Walecznych i Srebrny Krzyż Virtuti Militari. Podczas okupacji niemieckiej, wykorzystując lokalizację fabryki garbarskiej w sąsiedztwie getta, organizował pomoc dla ludności żydowskiej, w tym również ucieczki z getta. W czasie powstania w getcie warszawskim w 1943 r. teren rodzinnej fabryki służył jako skład broni Żydowskiej Organizacji Bojowej.

 

Po II wojnie światowej organizował Centralny Zarząd Przemysłu Garbarskiego. Odbudował rodzinną garbarnię „Temler i Szwede”. Po jej znacjonalizowaniu i przekształceniu w Warszawskie Zakłady Garbarskie – Garbarnia 1. został jej dyrektorem administracyjnym. Pracował w Ministerstwie Przemysłu i Handlu jako radca. Żonaty z Marią Filipiną z Gebethnerów (1890-1949), miał trzy córki. Napisał książkę "Wspomnienia warszawskiego przemysłowca". Zmarł 12 października 1969 r. i został pochowany na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie.

 

[na podstawie: Ewangelicy Warszawscy w walce o niepodległość 1939–1945, Warszawa 2007; Eugeniusz Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie, Warszawa 1989]