Gustaw Orlicz-Dreszer

 

(1889–1936), działacz niepodległościowy, generał, inspektor armii i pierwszy inspektor obrony powietrznej.
Urodził się 2 października w Jadowie, w powiecie radzymińskim. Jego ojciec Jan August był adwokatem, matka Emilia pochodziła z rodziny Ruschów. Dreszerowie przybyli do Królestwa Polskiego z Niemiec w pierwszej połowie XIX w. i szybko się spolonizowali. Młody Gustaw otrzymał staranne, patriotyczne wychowanie i już w młodości zaangażował się w działalność niepodległościową. W gimnazjum w Częstochowie wraz z braćmi należał do Związku Młodzieży Polskiej i stał się jednym z przywódców Zetu. Jako uczeń VIII klasy został przez władze rosyjskie aresztowany, ale maturę udało mu się zdać. W 1908 r. rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie we Lwowie, następnie przeniósł się na Wydział Handlowy Uniwersytetu w Liége, gdzie wszedł do zarządu Zjednoczenia Młodzieży Polskiej. Edukację akademicką zakończył w 1914 r. w Hawrze, w Akademii Eksportowej. W przerwie odbył obowiązkową dwuletnią służbę wojskową w 14. Mitawskim Pułku Huzarów. Po wyjściu z wojska działał w niepodległościowych organizacjach paramilitarnych (Zakon Rycerski, Związek Armia Polska, Związek Walki Czynnej, drużyny Sokoła). W 1914 r. został zmobilizowany, jednak wkrótce zdezerterował i wstąpił do Legionów Józefa Piłsudskiego (oddział Beliny-Prażmowskiego). W 1915 r. otrzymał stopień rotmistrza. W czasie kryzysu przysięgowego został internowany w Szczypiornie. Wywieziono go do Havelbergu (gdzie spotkał ojca, również internowanego), potem do Rastatt i Verl. Po zwolnieniu w 1918 r. został dowódcą okręgu chełmskiego (w randze majora), gdzie zorganizował 1. Pułk Szwoleżerów. W 1920 r. otrzymał nominację na pułkownika. W wojnie polsko-sowieckiej brał udział w ofensywie na Wilno, w walkach na Polesiu oraz pod Beresteczkiem i Brodami (przeciw Armii Konnej Budionnego), zdobywając najwyższe odznaczenia bojowe. W niepodległej Polsce skupił się na organizacji i szkoleniu wojska. W 1923 r. otrzymał stopień generała brygady, a po przewrocie majowym, w którym stał po stronie Piłsudskiego, wraz z awansem na generała dywizji dostał stanowisko inspektora armii (1930). W tym samym roku został prezesem Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej, a w 1936 pierwszym inspektorem Obrony Powietrznej Państwa. Zginął w katastrofie lotniczej pod Orłowem 16 lipca 1936 r.

[Na podstawie: biogram autorstwa Stefana Pomarańskiego, Polski Słownik Biograficzny]